با توجه به چالش های موجود در اقتصاد کشور که تاثیر مستقیمی روی بخش تولید علی الخصوص کشاورزی می گذارد به نظر می رسد وزیر پیشنهادی برای جلوس بر کرسی وزارت جهاد کشاورزی باید دارای برخی خصوصیاتی باشد که در این نوشتار تلویحا به آن پرداخته ایم.
نویسنده: محمد مسعودی
با نزدیک شدن به معرفی کابینه دولت توسط رییس جمهور منتخب، فضای سیاسی کشور به سمت معرفی نامزدهای پیشنهادی و دارای پتانسیل معطوف شده است. در خلال سالهای گذشته همواره گمانه زنی هایی قبل از انتخاب وزرا صورت می گرفت و این موضوع موجب می شد که برخی گزینه هایی که پتانسیل پذیرش پست را در خود می دیدند نسبت به اعلام برنامه های خود و همچنین برگزاری محافل غیر رسمی اقدام نمایند. در این بین بخش کشاورزی نیز تافته جدا بافته ای از این روند نبوده ولی علیرغم مثبت بودن تراز تجاری آن در دهه های گذشته مورد کم توجهی دولتمردان قرار گرفته است.
به یاد دارم که در دولت هفتم هنگام نشست مطبوعاتی وزیر وقت، یکی از مطالبات خبرنگاران عدم تداخل سیاست در بخش تولید کشاورزی بود که دلیل اصلی آن هم نیاز به تمرکز بیشتر وزارت بر مقوله ی تولید بود ولی به مرور زمان با توجه به تاثیر مستقیم سیاست بر تولید، این بخش هم بی نصیب نماند و هم اکنون سیاست نقش و تاثیر پر رنگی بر مقوله ی تولید دارد.
با توجه وضعیت اقتصادی کشور به نظر می رسد نامزدهای پیشنهادی برای جلوس بر کرسی وزارت جهاد کشاورزی باید دارای برخی خصوصیاتی باشند که مهمترین فاکتور های آن به شرح ذیل می باشد:
اهلیت
اهلیت مهمترین شاخصه ای که وزیر پیشنهادی باید داشته باشد که می بایستی حتما از بدنه وزارت جهاد کشاورزی انتخاب گردد، کاندیدای پست وزارت باید از خود وزارت انتخاب گردد کسی که تجربه کافی را داشته باشد و تمامی رده های کارشناسی تا مدیریت را در بدنه وزارتخانه طی کرده باشد تا بتواند تمامی مشکلات را به خوبی بشناسد، نقاط بحرانی صنعت را به خوبی شناسایی کرده باشد تا بتواند تحلیل درستی از وضعیت تولید و پتانسیل های بالقوه و بالفعل در کشور داشته باشد.
مدیریت اجرایی
در این دوره بیش از هر دوره دیگری وزارت به وزیری که مدیر اجرایی قدرتمندی باشد نیاز دارد، در تاریخچه وزارت جهاد کشاورزی با گذشت سالهای متمادی عمدتا کارنامه وزاریی که مدیریت اجرایی قوی تری داشتند درخشان تر از الباقی وزارست. از طرفی تجربه نشان داده است که کلاه وزارت برای کاندیداهایی که از بخش آکادمیک به این کرسی جلوس کرده اند بسیار گشاد است و علیرغم شخصیت فردی و اجتماعی مثبت ایشان، متاسفانه در دوره ایشان وزارت با آماج ضربه ها و چالش های مختلف روبرو بوده است که از این دست موارد می توان به واگذاری ساختمان شیشه ای، قائله چای دبش و …. اشاره نمود.
قدرت سیاسی
یکی از مهمترین چالش های وزارت در ادوار گذشته کمبود قدرت سیاسی کافی وزیر جهاد کشاورزی در کابینه دولت بود، متاسفانه بر خلاف خواسته بسیاری از تولیدکنندگان و دست اندرکاران، بخش کشاورزی کشور درگیر سیاست ورزی گردیده است و تاثیر سیاست بر اقتصاد تولید بسیار حائز اهمیت شده است. این موضوع تاثیر به سزایی در تولید داشته و به شکل غیر قابل انکاری تمامی زیر بخش های تولید را تحت تاثیر قرار داده است. وجود وزیر مقتدر سیاسی که نفوذ ویژه ای در هیات دولت، مجلس شورای اسلامی و شخص رییس جمهور داشته باشد، می تواند بسیاری از مشکلات پیش روی وزارت جهاد کشاورزی را به سرعت مرتفع سازد.
ارتباطات فرا بخشی
با توجه به ماهیت تولید در بخش کشاورزی و چالش هایی که این صنعت با آن مواجه است وزیر جهاد کشاورزی می بایستی قدرت چانه زنی بالایی در بدنه دولت داشته باشد و با توجه به تضاد منافع و تداخل تصمیم گیری ها با برخی نهاد های موازی می بایستی بتواند تعامل سازنده ای با مجلس شورای اسلامی، وزرات صمت، وزارت نیرو، بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار و … داشته باشد تا بتواند در بهبود راهبردهای استراتژیک وزارت نقش ارزنده ای ایفا کند. قطعا ارتباطات فرا بخشی وزیر می تواند چرخ تولید کشاورزی را سریع تر به حرکت در بیاورد.
روحیه فساد ستیزی
فساد همواره پاشه آشیل وزرای جهاد کشاورزی بوده و برخی از وزرا قاطع با آن برخورد کرده اند و برخی که نتوانستند درست این موضوع را مدیریت کنند دچار چالش اساسی با آن شده اند. بر اساس آموزه های دینی ما تولید در بخش کشاورزی همواره با برکت عجین بوده و وزیر جهاد کشاورزی باید آنچنان روحیه فساد ستیزی داشته باشد که بتواند قاطعانه دست مفسدین و دست اندازان به بخش تامین امنیت غذایی را قطع نماید.
در انتها یادآور می شوم با توجه به فراز و نشیب های بخش تولید در خلال سالهای گذشته و با توجه به عوامل بیرونی موثر بر روند تولید همواره مساله تولید در بخش کشاورزی را با تهدید و چالش های خاصی روبرو کرده است و رییس جمهور منتخب وزیری را می بایستی به مجلس معرفی کند که با چالش های تولید به خوبی آشنا باشد و بتواند حال کشاورزی کشور را خوب کند.
- نویسنده : محمد مسعودی