با مدیرعامل شرکت دانش بنیان سندپرداز در بیست و سومین نمایشگاه بین المللی دام، طیور و صنایع وابسته گفتگو کردیم. محمدظاهری ضمن معرفی تفصیلی شرکت، ویژگی های اولین نرم افزار زنجیره مرغ گوشتی را تشریح میکند…
گفتگو از: محمدرضا رئیسی
شرکت سندپرداز در چه زمینه هایی فعالیت دارد؟
ما در حوزه نرم افزارهای سازمانی فعالیت می کنیم؛ یعنی نرم افزارهایی که بنگاههای اقتصادی از آن برای مدیریت منابع، موجودی، مسائل مختلف مالی، تولید، نگهداری، تعمیرات، تدارکات و خرید استفاده میکنند. شرکت سندپرداز در شمار مجموعه های تحت عنوان ERP شناخته می شوندکه به معنی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان است. منظور از منابع هم مواد اولیه، ماشین آلات، نیروی انسانی و پول است. به این ترتیب تمام فعالیت های یک شرکت زنجیره پرورش مرغ گوشتی توسط سیستم نرم افزاری کنترل، برنامه ریزی و مدیریت می شود از کارخانه تولید خوراک، تا خرید جوجه و پرورش مرغ مادر، تولید تخم مرغ، جوجه کشی، پرورش مرغ گوشتی، کشتارگاه و قطعه بندی و هرچیزی که یک زنجیره نیاز دارد از طریق این نرم افزار برنامه ریزی و مدیریت می شود.
چند سال است در این حوزه فعالیت دارید؟
شرکت ما بیش از ۳۰ سال سابقه دارد ولی در ۷ سال گذشته تمرکز ویژه ای بر زنجیره پرورش مرغ گوشتی داشتیم. این صنعت خیلی استراتژیک است چون با امنیت غذایی کشور مرتبط است و به شدت در حال توسعه است زیرا دولت علاقه مند است تمام مرغداری ها و کشتارگاه ها در قالب زنجیره ها قرار گیرند.
سیستمی کردن فعالیت شرکتها چه مزیتی دارد؟
اول اینکه به این ترتیب برنامه ریزی راحت تر و دقیق تر انجام میشود. ثانیا پراکنده کاری مشکلات زیادی ایجاد میکند مثلا اگر قرار باشد مرغداری ها و کشتارگاهها و جوجه کشی ها همه مستقل عمل کنند با این مشکل مواجه میشویم که مثلا تخم مرغ زیاد است و نمی توانیم جوجه کشی کنیم یا جوجه یکروزه زیاد تولید شده و فارمی برای پرورش وجود ندارد یا مرغ تولید شده ولی ظرفیت کشتارگاهها جواب نمیدهد و … به همین دلیل دولت به این سمت رفته است و خیلی هم تشویق میکند که زنجیره ها تقویت شوند.
بخصوص با پراکندگی زنجیره مرغ گوشتی …
دقیقا. زنجیره مرغ گوشتی خیلی گسترده است؛ از مرغ مادر شروع میشود تا میرسد به تولید تخم مرغ، جوجه کشی، فارم ها، کشتارگاه قطعه بندی و فرآوری و …. از آن گذشته فرآیندها در پرورش مرغ هیچ شباهتی مثلا به فرآیندهای جوجه کشی ندارد و در نگاه اول شما فکر میکنید با ۵ یا ۶ صنعت مختلف مواجه هستید.
معضل اصلی این کسب و کار این است که خیلی پراکنده است هم از نظر تنوع کار و هم از نظر پراکندگی جغرافیایی و در عین حال بسیار سنتی اداره می شود و اتفاقا پیچیدگی بیشتری هم وجود دارد زیرا با دارایی های زیستی و موجود زنده طرف هستیم ولی کارخانه های صنعتی دیگر معمولا در یک یا حداکثر ۲-۳ مکان مجتمع هستند و معمولا استاندارد های منسجم تری دارند.
در واقع شما انبوهی از داده های پراکنده را یکپارچه کرده اید درست است؟
بله ما کل این زنجیره بزرگ را تحت پوشش یک سیستم قرار دادیم یعنی از زمانی که جوجه مرغ مادر خریداری میشود تا مراحل بعدی، همه داده ها به دقت ثبت میشود، با استانداردها مقایسه میشود و هرجایی که روند کار مطلوب نبود، توسط سیستم گزارش میشود مثلا وقتی در یک گله در فلان فارم روند وزن گیری جوجه ها مناسب با سن آن نباشد گزارش برای مدیریت از طریق پیامک ارسال میشود.
بحث مهم دیگر، قیمت تمام شده مرغ مادر است؛ اینکه یک جوجه تا تبدیل به مرغ شود و تخم مرغ نطفه دار تولید کند قیمت تمام شده اش چقدر است. چون بعدا باید این فرآیند جزو هزینه های تولید تخم مرغ و جوجه لحاظ شود تا بتوانیم قیمت تمام شده تخم مرغ و جوجه را درست محاسبه کنیم.
نکته دیگر این است که مرغ مادر همانند ماشین آلات یک کارخانه جزو دارایی های ثابت است و چون برای ما تخم مرغ تولید میکند باید هزینه های مرغ مادر را در مرحله بهره برداری مستهلک و در قیمت تمام شده محاسبه کنیم. محاسبه قیمت تمام شده جزو آرزوهای مدیران است تا بتوانند محاسبه کنند این صنعت در کدام بخش سودآور است.
اینجاست که ارزش زنجیره های متصل بهم مشخص میشود…
دقیقا…
درباره روش ردگیری این فرآیند بیشتر توضیح دهید.
وقتی دوره پرورش مرغ مادر شروع میشود، یک گله جوجه مرغ مادر تشکیل میشود. گله های مرغ مادر با هم مخلوط نمیشوند. ما آمار هر گله را در فارمی که قرار دارد جداگانه در اختیار داریم و تمام اطلاعاتی را که مربوط به آن گله میشود در همان لحظه ثبت می کنیم. به محض اینکه بخواهند مثلا دارویی را به یک مرغ مادر بدهند، همان لحظه سیستم اطلاع میدهد که این دارو طبق برنامه داده شده، برای فلان گله مرغ در حال مصرف است. یعنی کار مهم ما این است که آمار دقیق مصارف و تولیدات را به تفکیک هر گله، در لحظه نگه میداریم.
خیلی از شرکت های این صنعت انواع و اقسام فرم های اکسل و سیستم های جزیره ای دارند که اطلاعات آن را بعدا به سیستم وارد میکنند. کار ما این است که در همان لحظه اگر مجوزی در محل برای واکسن داده شود دقیقا معلوم باشد این واکسن در چه روز و ساعتی به چه گله ای و توسط چه کسی تزریق میشود و این اطلاعات به صورت لحظه ای و برخط ثبت شود. کل عملیات در مجموعه نرم افزاری ما در همه مراحل از ابتدا تا انتهای زنجیره کاملا برخط است. این یکپارچگی در داده ها خیلی مهم است و فقط یکبار در زمان وقوع رویداد وارد سیستم میشود نه اینکه بعدا با تاخیر انجام شود؛ یعنی شما نمیتوانید برای فارمی دان بفرستید بدون اینکه در سیستم ثبت شده باشد.
این یکپارچکی در دیتا و ثبت در لحظه خیلی اهمیت دارد و تمام عملیات نیز توسط سیستم مدیریت میشود و همان لحظه سند های مالی صادر میشود. مثلا وقتی دارید برای یک محموله فاکتور فروش صادر میکنید بلافاصله در سیستم تراز مالی هم اثر میگذارد و به روز میشود، از دخالت اپراتوری و کاربران غیرضروری جلوگیری میکند، میزان مغایرت گیری کاهش می یابد و این فرآیند که همان مدیریت بر مبنای دانایی است به مدیران کمک میکند با آگاهی تصمیم گیری کنند. صنعت مرغ بسیار گسترده است و کنترل تمام زنجیره بسیار سخت است. وقتی حجم کسب و کار بزرگ باشد کنترل کار ساده ای نیست.
اطلاعات اولیه مربوط به واحدهای مختلف چگونه به سیستم شما میرسد که مورد پردازش قرار گیرد؟
ما یک شبکه بسیار گسترده راه انداخته ایم؛ البته زیرساخت آن در کشور موجود است و همه مرغداری ها به شبکه مرکزی وصل هستند و موقعی که مثلا برای یک فارم خوراک ارسال می شود روی گوشی یا تبلت متوجه میشوند و توسط گوشی موبایل رسید آن را در سیسم ثبت می کنند. همچنین روزانه مصرف دان در فارم را در سیستم ثبت می کنند. در نتیجه آمار موجودی در هر یک از فارم ها و میزان مصرف هر گله به صورت بر خط در اختیار مدیریت قرار دارد. این اتفاق در تمام عملیات در تمام فارم ها و کشتارگاه ها و کارخانه های دان در شبکه به صورت یکپارچه و آنلاین در سیستم ثبت می شود.
با توجه به اینکه شرکت سندپرداز یک شرکت دانش بنیان است، نرم افزار آن در این صنعت چه ویژگی خاصی دارد؟ مشخصا در یکی دو حلقه از زنجیره پرورش مرغ بفرمایید.
تمایز مهم ما این است که اطلاعات در سیستم به صورت یکچارچه و ب خط ثبت و ضبط شده است و فرایندهای طراحی شده در سیستم کاملا متناسب با نیازهای این صنعت می باشد. به همین دلیل مغایرت داده نداریم و کل دیتا به صورت OnLine قابل اتکاست.
یعنی مثلا روند مصرف دان در سالن های مختلف مرتبا کنترل میشود؛ در مواردی دیده شده که در یک سالن مصرف دان کم است و وقتی مراجعه شد متوجه شدیم یک نقل و انتقالی بین مرغ مادر در سالن ها بوده و در سیستم ثبت نشده است که خودش را آنجا نشان میدهد. منظورم این است که هر تغییری از طریق نمودارها کاملا قابل رصد است.
یا مثلا اگر ببینید در یک فارم روند وزن گیری جوجه ها مناسب نیست و با استاندارد فاصله دارد، به ین معنی است که یا یک بیماری وجود دارد یا توزیع و کیفیت دان مناسب نیست. مهم این است که سیستم نرم افزاری این اطلاعات را به موقع به شما اطلاع می دهد و کار به نوشدارو بعد از مرگ سهراب نمی رسد.
علاوه بر زنجیره تولید، همانطور که قبلا اشاره کردید این سیستم کمک شایانی به محاسبه قیمت تمام شده میکند …
بله این بحث خیلی جدی است؛ صنعت مرغ استراتژیک است و قیمت آن همواره زیر ذره بین قرار دارد؛ بسیار مهم است که قیمت تمام شده این کالای استراتژیک چقدر است و اگر همین امروز بخواهید تولید آن را شروع کنید، چقدر برایتان تمام میشود. شما اگر الان شروع به تولید کنید، محصول یک یا چند ماه بعد به ثمر میرسد. با این نوسانات قیمتی در بازار و تاثیر قیمت دان و نهاده ها، تولید کننده باید مرتب رصد و برنامه ریزی کند که در پایان تولید، متضرر نشود.
نکته مهم دیگر این سیستم این است که از هزینه های اضافه جلوگیری میکند؛ اساسا در در زنجیره گسترده پرورش مرغ گوشتی ریخت و پاش خیلی زیاد است و اتلاف منابع و هدررفت خیلی بالاست. اگر رویدادها در لحظه دیده و کنترل شود، بسیاری از هزینه های اضافی کاهش می یابد.
و نیز بسیاری از تعارضات و اختلاف …
بله مثلا در جریان انتقال مرغ از یک فارم به کشتارگاه، هم تلفات داریم هم افت. اینجاست که باید توسط سیستم مدیریت شود در غیر اینصورت محل اختلاف خواهد بود؛ یکی ادعا میکند من ۲ تن مرغ فرستادم و طرف مقابل می گوید ۱۸۰۰ کیلو بوده است. اینکه چه مقدار افت یا تلفات رخ داده و مسئولیت آن، مهم است. فرآیند آن چنان پیچیدگی هایی دارد که فقط توسط سیستم نرم افزاری قابل مدیریت است. یا برای یک کشتارگاه بزرگ مهم است که دقیقا چه مقدار مرغ آمد، چه مقدار لاشه تولید شد، قطعه بندی چقدر شد، ضایعات آن چقدر است، چقدر فروش مستقیم داشته و چه قدر به سردخانه رفته و … که نیاز به نرم افزار جامع دارد.
یک نکته مهم دیگر این است که ما تلاش میکنیم تا جایی که ممکن است در ثبت اطلاعات از دخالت افراد ممانعت شود چون وقتی کاربران زیادی وارد این فرآیند میشوند، خطای انسانی بالا میرود. به عنوان مثال در تمام مراحلی که تبادل بار از طریق باسکول انجام میشود ما آن را آنلاین از خود باسکول دریافت میکنیم و کاربر نقشی ندارد.
کمی هم از سابقه شرکت بفرمایید
ما در صنایع مختلفی کار کرده ایم مثلا در خودرو بوده ایم، در صنایع آرایشی بهداشتی بوده ایم، برای بیش از ۴۰ صنعت متفاوت، سیستم های نرم افزاری طراحی و اجرا کرده ایم. مشتری های قبلی محصولات ما همگی از جنس تولید صنعتی بودند و در زمینه صنعت زنجیره مرغ گوشتی ۷ سال است که فعالیت داریم و مطالعه و پژوهش کرده ایم و راهکار مناسب این صنعت را فراهم ساختیم. البته واضح است که نرم افزار به تنهایی راهگشا نیست و ما تا زمان استقرار کامل، در کنار کاربران هستیم.
چقدر پرسنل دارید و با چه تخصص هایی؟
شرکت ما دانش بنیان است و ۸۰ نفر پرسنل داریم که عمدتا کارشناسان مهندسی صنایع و نرم افزار و حسابداری هستند. بحث ERP از این ۳ تخصص شکل میگیرد. عمده همکاری ما با آن دسته از شرکتهای بخش خصوصی است که در ابعاد بزرگ کار میکنند. وقتی ابعاد کسب و کار بزرگ است و با دهها فارم و کشتارگاه مواجه ایم، نرم افزارهای جزیره ای به کار نمی آیند و نیاز به نرم افزار یکپارچه است که تمام ارکان شرکت را در برگیرد، آنلاین باشد، تراز مالی را برخط ارائه دهد، خطای انسانی را کاهش دهد، بهای تمام شده را محاسبه کند و …
چه ضرورت یا تعهدی احساس کردید که با اینهمه سابقه در صنایع دیگر، وارد عرصه پرورش مرغ شدید؟
به نکته مهمی اشاره کردید. یکی از دلایلی که ما وارد این حوزه شدیم این بود که صنعت پرورش مرغ به لحاظ سیستم های نرم افزاری بسیار فقیر و سنتی است. بیشتر آنها از یک مرغداری کوچک شروع به کار و به مرور گسترش یافته اند. متوجه شدیم که این صنعت به شدت به یک راهکار مناسب نیاز دارد.
در صنعت مرغ، موجودات زنده باید مدام نگهداری و حفاظت شوند. مرغداران با خون دل این فرآیند را به سرانجام میرسانند و اگر قرار باشد انتفاع لازم را نبرند و ضربه بخورند، خسارت به کل کشور وارد میشود. این صنعت لوکس و تشریفاتی نیست و هر کمکی برای شکوفایی آن لازم است.
فارم های پرورش مرغ یا اجاره ای هستند یا مشارکتی و اغلب هم منشا جر و بحث و کشمکش است؛ این در حالی است که یک نرم افزار مناسب، به خوبی میتواند سهم هر فارم یا شرکت را محاسبه کند و انضباط مالی خوبی در شرکت ایجاد کند.
ظاهرا تجربه همکاری بسیار موفقی هم با یکی از شرکتهای بزرگ صنعت مرغ داشته اید، از آن هم بفرمایید
بله خوشبختانه با شرکت کیوان مرغ تجربه همکاری داریم که با کمک سیستم های نرم افزاری ما توانست در بازار سرمایه پذیرفته شود و صورتهای مالی اش به تایید حسابرسان معتمد برسد که خیلی ارزشمند است. ما اگر بتوانیم این خدمت نرم افزاری را به شرکتهای دیگر این صنعت بدهیم، کار خیلی بزرگی برای تحول در عرصه پروتئین کشور صورت داده ایم.
آیا متقاضیان محصولات شما به ویژه فعالان صنعت مرغ از مشاوره تخصصی و پشتبانی های دائمی شما برخوردار خواهند بود؟
ببینید ما اصلا ادعا نداریم که با ارائه صرف یک نرم افزار و نصب آن، همه چیز درست میشود. حتما یک دوره آموزشی برای شناخت سیستم نیاز است و هر سیستمی برای هر زنجیره، متناسب با احوال هر شرکت طراحی و ارائه میشود.
در سایت شرکت سندپرداز sanadpardaz.ir بخشی داریم به نام درخواست جلسه صفر که متقاضیان می توانند در آنجا نیازشان را مطرح کنند. البته باید توجه داشت که مکانیزه کردن زنجیره ها، کار سرراستی نیست چون خیلی گسترده و پراکنده است. ما در زنجیره ها به روشی رسیدیم به نام «روش استقرار موزائیکی». یعنی به جای اینکه کل یک شرکت را سیستمی کنیم ، برای کاهش ریسک و هزینه، هر حلقه را بطور مستقل مکانیزه کرده و انها را به هم یکپارچه می کنیم.
این کار مهم است چون زنجیره پرورش مرغ ۳ پیچیدگی خاص دارند:
اول اینکه زنجیره تولید خیلی متنوع است؛
دوم اینکه پراکندگی جغرافیایی بالا و معمولا بلوغ سازمانی پایینی دارند؛
و سوم اینکه اغلب به صورت چند شرکته اداره میشوند. مثلا کارخانه دام یک شرکت مستقل است، کشتارگاه یک شرکت مستقل است.
مدل چند شرکتی در یک صنعت، پیچیدگی را زیاد میکند. به همین دلیل این شرکتها قبل از هر اقدامی برای مکانیزه شدن نیاز به تحلیل و مشاوره دارند. بعد از این فرایند میتوان دقیقا فهمید نقشه راه شرکت چیست و چه باید کرد.
برنامه ای برای ارائه و معرفی محصول به مسئولان وزارت جهاد کشاورزی داشته اید؟
در صدد هستیم مذاکراتی با وزارت جهاد کشاورزی داشته باشیم زیرا این نهاد باید اطلاعات درست و به روزی در اختیار داشته باشد که بتواند سیاستگزاری کند و انتفاع آن برای صنعت، دولت و مردم خواهد بود.
اگر این بهینه سازی سیستمی رخ دهد، دیگر شاهد نخواهیم بود که در یک زمان مرغ فراوان باشد و قیمت پایین بیاید و شرکتها ضرر کنند و یا در زمانی دیگر کمبود مرغ باشد و قیمت به صورت کاذب بالا رود.
برنامه ریزی و تعادل بخشی در عرضه و تقاضا در گروی داشتن اطلاعات صحیح و به روز است؛ این اطلاعات اگر به درستی و دقت در شرکتها و زنجیره ها تامین شود، میتواند در اختیار دولت قرار گیرد تا مبنای کمک و حمایتهای لازم از شرکت ها باشد.
فرهاد طاهری مدیر مهندسی فروش شرکت سندپرداز
نرم افزارهای شرکت سندپرداز را چگونه به شرکتهای پرورش مرغ معرفی میکنید تا قانع به خرید و نصب آن شوند؟
ما ابتدا نیاز این شرکتها را به خودشان می شناسانیم که البته پیچیدگی خاصی دارد. برخی شرکتها که کمتر در معرض دید هستند، خودشان را با بقیه مقایسه میکنند ولی نمیدانند که چگونه باید ارتقا یابند. اینجاست که ما وارد میشویم و پیچیدگی های فرایند تولید، میزان دقیق مصرف منابع، میزان مصرف دان برای هر مرغ و … را از آنها می پرسیم. وقتی خوب دقت میکنند خودشان متوجه میشوند بسیاری از داده های ریز و حیاتی را ندارند و از ضرورت نیاز به آن هم بی اطلاع اند. بنابراین طبیعی است که کنترلی بر منابع و تولید ندارند. ما ابزاری به آنها ارائه میکنیم تا کسب و کار خود را بهبود دهند.
با پراکندگی خاصی که در این صنعت است چه میکنید؟
مخاطب ما همه کسب و کارهای تولیدی و صنعتی هستند؛ و بدیهی است که در همه جای کشور حضور دارند. زنجیره های پرورش مرغ گوشتی هم در همه نقاط کشور گسترده اند. بنابراین بر منطقه یا استان خاصی تمرکز نمی کنیم.
ما این قابلیت را داریم که برای هر صنعتی سیستم نرم افزاری یکپارچه ارائه دهیم. در یک دوره زمانی در یک صنعت مطالعاتی انجام میدهیم و نتایج آن را در یک شرکت خاص به کار می گیریم. در این صورت آن تجربه موفق برای شاغلان همان صنعت قابل عرضه است. معتقدیم شرکتها وقتی به ما اعتماد میکنند که قبلا در کسب و کار مشابه، کار معتبری به انجام رسانده و نتایج قابل قبولی بدست آورده باشیم.
وقتی در سیستم از گله و دوره پرورش مرغ و واژه های تخصصی و تاثیر عوامل آنها بر بهبود کسب و کار صحبت می کنیم، مخاطب درک می کند که سیستم عرضه شده از پشتوانه تجربه ارزشمندی برخوردار است. اساساً محصول ما را کسی میخرد که به ما اعتماد کند چون محصول برای یک عمر فعالیت یک شرکت است. همچنین کسی مشتری ما میشود که سازمانش تا حدی رشد کرده و رشد بیشتری را پیش رو داشته باشد و به این اطمینان رسیده باشد که بدون سیستم نرم افزاری مانع مهمی پیش روی توسعه وجود خواهد داشت.
از تجربه ارائه محصول به شرکت کیوان مرغ بفرمایید.
ما کل زنجیره شرکت کیوان مرغ از کارخانه دان تا کشتارگاه و قطعه بندی و فراوری را در یک شبکه یکپارچه خیلی کارا متصل کرده ایم. با توجه به موفقیت در این تجربه، با چند شرکت دیگر نیز در حال مذاکره ایم. به نظر میرسد ۳۰ تا ۴۰ حلقه از زنجیره صنعت پرورش مرغ هستند که میتوانند از سیستم ما استفاده کنند.
به نظر میرسد برخی شرکتهای تولیدی در ایران که سنتی تر هستند هنوز اهمیت مکانیزاسیون را به درستی درک نکرده و یا آن را کاری لوکس میدانند؛ حتی برخی اجتناب میکنند که به این ابزار مجهز شوند. برای این معضل چه فکری کرده اید؟
دقیقا برآورد ما نیز همین است. چرا که آنها یک ترس و واهمه ای نسبت به کار با سیستم های شبکه ای دارند و برای غلبه بر آن و بهره مندی از فوایدش، نیازمند یک تصمیم دشوار هستند. به همین دلیل در حال حاضر تمرکز ما بر آموزش و اطلاع رسانی مفاهیم پایه ای سیستم است که شاغلان صنعت را با آن آشنا کنیم. ما به عنوان سندپرداز که سالها در این عرصه تجربه مفید داریم، کمک میکنیم که با دسترسی به اطلاعات واقعی تصمیمات درست بگیرند و در قبال این هزینه، چندین برابر بازگشت سرمایه داشته باشند.
