جزئیات طرح زراعت چوب/ طرح استراحت جنگل نباید ناکام بماند

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی کشاورزی ایران (اگنا) به نقل از مهر، ناصر مقدسی درباره جزئیات طرح زراعت چوب و چرایی اجرایی این طرح، با بیان اینکه بحث استراحت یا توقف بهره برداری صنعتی و تجاری از جنگل های شمال یک تحول و انقلاب بزرگ در سیاست های منابع طبیعی کشور بوده است، اظهارداشت: نزدیک به ۶ دهه است (از سال ۱۳۳۸) که جنگل های شمال کشور مورد بهره برداری قرار گرفته ضمن این که در مقاطعی این بهره برداری حجیم، متمرکزفشرده و بیش از حد توان اکولوژیک بوده است.

وی اضافه کرد: در دهه های اخیر فشارهای بسیار زیادی بر جنگل های شمال وارد شده، که می توان به پروژه های عمرانی ناسازگار، فعالیت های معدنی، رشد جمعیت، توسعه سکونتگاه ها، افزایش تعداد دام و مواردی از این قبیل اشاره کرد. به موارد فوق می توان به تغییرات اقلیمی و گرم شدن هوا را هم افزود، به عنوان مثال تابستان امسال در استان گلستان، درجه حرارت ۴۵ درجه سانتی گراد هم ثبت شد که امری بی سابقه بود.

قائم مقام سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور افزود: همه این عوامل دست به دست هم داد تا جنگل های شمال را فوق العاده آسیب پذیر شوند، بنابراین توقف بهره برداری صنعتی یک اقدام بسیار درست و آینده نگرانه و به نوعی مدیریت ریسک برای جنگل ها بوده که باید با تمام جزئیات آن اجرا شود.

مقدسی گفت: ما اعتقاد داریم جنگل همیشه مولد است، اگر کسی فکر کند جنگل فقط چوب تولید می کند این ناشی از عدم شناخت کافی از اکوسیستم جنگل است؛ حیات، آب، بهداشت، تفریح، کاهش آلودگی، و بهبود شرایط روانی جامعه، تنظیم و تعدیل آب و هوا و ترسیب کربن از دیگر کالاها و خدماتی هستند که جنگلها ارائه می‌کند.

وی با اشاره به اینکه برداشت چوب از جنگل در سالهای اخیر سیر نزولی داشته است، ادامه داد: این امر هم بخاطر سیاست های سازمان بوده و هم بخاطر اینکه جنگل از نظر اکولوژیک دیگر جوابگو نبوده است. البته باید به این نکته توجه نمود که ما در سه الی چهار سال اخیر فقط اجازه بهره برداری از درختان ریشه کن و افتاده را صادر کردیم و از سال آینده، با توجه به سیاست های کلان و در راستای پایداری جنگل، برداشت از این گونه درختان نیز از دستور کار خارج خواهد شد.

مقدسی با تاکید بر اینکه ما نباید اجازه دهیم طرح بزرگ و مهم استراحت جنگل به دلیل عدم پیش بینی الزامات دچار ناکامی شود، تصریح کرد: استراحت جنگل به معنای رفع کامل تهدیدات و تضمین حفاظت پایدار و اصلاح و جبران خطاهای گذشته و همکاری سیستماتیک مجموعه نهادهای مرتبط و موثر در اعمال مدیریت پایدار جنگل است؛ این پدیده در بسیاری از کشورهای جهان به لحاظ ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و منافع ملی کشورها به مرحله اجرا در آمده و دولتهای این کشورها کلیه ساز و کارهای لازم را برای موفقیت آن به کار بسته اند که از نمونه های آن می توان به کشورهای چین، کره جنوبی، ژاپن، ویتنام اشاره نمود که مبادرت به ممنوعیت برداشت جنگلهای طبیعی کرده اند.

تاکید بر توسعه زراعت چوب و افزایش حجم واردات 

وی اضافه کرد: به موازات توقف بهره برداری از جنگلهای طبیعی، دو رویکرد اصلی توسعه زراعت چوب و افزایش حجم واردات به منظور تامین منابع سلولزی و چوب آلات مورد نیاز واحدهای صنعتی کشور که در حال حاضر حدود ۶ میلیون متر مکعب در بخش صنایع اولیه  و ثانویه و ۱۳ میلیون مترمکعب ظرفیت های برنامه ریزی شده این بخش است، مورد تاکید بوده است.

مقدسی با اشاره به اینکه ما باید خارج از محدوده زون جنگل های طبیعی، زراعت چوب را انجام دهیم، گفت: در این راستا اولین اولویت ما اراضی اشخاص است.

به گفته وی هم اکنون در استانهای گیلان، آذربایجان غربی، زنجان و چند استان دیگر،   خود مردم زراعت چوب را به واسطه اقتصادی بودنش، انجام می دهند.

اجرای ٧۵ هزار هکتار زراعت چوب در برنامه ششم توسعه

مقدسی با اشاره به اینکه ما حدود ۲۲۰ هزار هکتار زراعت چوب داریم که متعلق به مردم است، افزود: اگر سیاست های تشویقی مثل اعطای وام های کم بهره، تامین نهال رایگان و خدمات فنی، آموزش و ظرفیت سازی  و تقویت تشکل تولید کنندگان و خرید تضمینی را در دستور کارمان قرار دهیم مردم خود به دنبال تغییر کشت خواهند آمد؛ در همین راستا در برنامه ششم توسعه ۷۵ هزار هکتار(سالانه ۱۵ هزار هکتار) زراعت چوب انجام خواهیم داد که برنامه آن تدوین و مسائل مربوط به بخش صنعت که از این طرح حمایت کند، نیز هماهنگ شده است.

وی گفت: از دیگر مناطق مستعد برای زراعت چوب، آندسته از اراضی می باشند که در حال حاضر کاربری جنگل ندارند اما می توانند با روشهای مختلف مانند استفاده از آب های غیرمتعارف و زهکشی خاک وسایر تکنیک های فنی نسبت به کاشت گونه های سریع الرشد در آنها اقدام نمود. اراضی محدوده پادگان ها، تبدیل اراضی سبزی و صیفی کاری خصوصاً کلان شهرها که از آب های غیرمتعارف استفاده می کنند و نیز اراضی محدوده صنایع بزرگ، نیروگاه ها و شهرک های صنعتی را می توان بدین کار اختصاص داد.

مقدسی درباره اینکه چه گونه هایی قرار است در این مناطق کشت شود؟ افزود: با همکاری بخش تحقیقات در هر محلی گونه  خاص مناسب آن منطقه کشت خواهد شد که هم از بعد کیفی و اقتصادی و زیست محیطی دارای توجیهات لازم باشد.